ประวัติความเป็นมา
ตราสัญลักษณ์
ประวัติความเป็นมาขององค์การบริหารส่วนตำบลกุดปลาดุก: จากชุมชนริมน้ำสู่การปกครองท้องถิ่นที่เข้มแข็ง
ตำบลกุดปลาดุก อำเภอเมืองอำนาจเจริญ จังหวัดอำนาจเจริญ เป็นพื้นที่ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน สะท้อนผ่านวิถีชีวิตชุมชนที่ผูกพันกับทรัพยากรธรรมชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งแหล่งน้ำและผืนป่าอันอุดมสมบูรณ์ ชื่อของตำบล "กุดปลาดุก" มีที่มาจากลักษณะทางภูมิศาสตร์ โดยคำว่า "กุด" ในภาษาอีสานหมายถึง บริเวณแหล่งน้ำที่เป็นวังน้ำลึกหรือส่วนที่โค้งเว้าของลำน้ำ ซึ่งในอดีตพื้นที่แห่งนี้มีความอุดมสมบูรณ์และมีปลาดุกชุกชุม จึงกลายเป็นชื่อเรียกของชุมชนและตำบลในที่สุด
องค์การบริหารส่วนตำบลกุดปลาดุกได้รับการยกฐานะจากสภาตำบลกุดปลาดุก จัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537 โดยมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2538 ในช่วงแรกของการก่อตั้ง องค์การบริหารส่วนตำบลมีบทบาทสำคัญในการวางรากฐานการพัฒนาท้องถิ่น ต่อมาเมื่อวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2550 ได้รับการยกฐานะเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลขนาดกลาง ครอบคลุมพื้นที่การปกครอง 12 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านกุดปลาดุก, บ้านกุดปลาดุกเหนือ, บ้านวังแคน, บ้านคำบอน, บ้านป่าติ้ว (หมู่ที่ 5 และ 6), บ้านนาสีนวน (หมู่ที่ 7 และ 8), บ้านนาเมือง, บ้านห้วยร่องคำ, บ้านป่าเตย และบ้านกุดน้ำคำ
รากฐานชุมชนและการมีส่วนร่วม
ก่อนการจัดตั้งเป็นองค์การบริหารส่วนตำบล ชุมชนในตำบลกุดปลาดุกมีประวัติศาสตร์ของการรวมกลุ่มและจัดการตนเองที่เข้มแข็ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ ซึ่งมีป่าชุมชนที่ชาวบ้านร่วมกันดูแลรักษาถึง 10 แห่ง ครอบคลุมพื้นที่กว่า 2,000 ไร่ การจัดการทรัพยากรธรรมชาตินี้ได้กลายเป็นรากฐานสำคัญของการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน
ในปี พ.ศ. 2551 ชาวบ้านได้ร่วมกันจัดตั้ง "กองบุญไทบ้านสวัสดิการชุมชนตำบลกุดปลาดุก" ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการจัดสวัสดิการให้แก่สมาชิกในชุมชน "ให้อย่างมีคุณค่า รับอย่างมีศักดิ์ศรี" กองทุนนี้ได้แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของชุมชนในการจัดการตนเองและสร้างความมั่นคงทางสังคม ซึ่งต่อมาได้ทำงานร่วมกับองค์การบริหารส่วนตำบลอย่างใกล้ชิดในการขับเคลื่อนการพัฒนาในด้านต่างๆ
การพัฒนาสู่ปัจจุบัน
องค์การบริหารส่วนตำบลกุดปลาดุกได้เข้ามามีบทบาทในการสนับสนุนและต่อยอดการพัฒนาของชุมชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสนับสนุนงบประมาณในการอนุรักษ์พันธุ์พืช และการทำงานร่วมกับกลุ่มองค์กรชุมชนต่างๆ[1] ความร่วมมือที่เข้มแข็งระหว่างหน่วยงานปกครองส่วนท้องถิ่นและภาคประชาชน ทำให้ตำบลกุดปลาดุกได้รับการยอมรับในระดับประเทศ โดยกองบุญไทบ้านสวัสดิการชุมชนตำบลกุดปลาดุกได้รับรางวัล "ผู้สรรค์สร้างความมั่นคงของมนุษย์ระดับชาติ" ประจำปี 2566 ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความสำเร็จในการพัฒนาที่ยั่งยืนและการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน
อปัจจุบัน องค์การบริหารส่วนตำบลกุดปลาดุกยังคงมุ่งมั่นในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในทุกๆ ด้าน ทั้งในด้านโครงสร้างพื้นฐาน การศึกษา สาธารณสุข ควบคู่ไปกับการส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชน เช่น ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถีบ้านกุดปลาดุก เพื่อสร้างรายได้และเสริมสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจให้กับชุมชนอย่างยั่งยืนต่อไป